[Tâm Lý Học Tội Phạm] Chuyên đề: Rối loạn nhân cách

Rối loạn nhân cách

Rối loạn nhân cách (tiếng Anh:Personality disorders) là một tập hợp các trạng thái để biệt định các đối tượng có cách sống, cách cư xử và cách phản ứng hoàn toàn khác biệt với người thường nhưng lại không đủ các triệu chứng của một bệnh lý tâm thần đặc trưng. Khái niệm về rối loạn nhân cách là một khái niệm tiến triển và thay đổi theo sự phát triển của ngành tâm thần. J.Reich cũng như Kaplan đều đưa ra các con số là từ 6 tới 11,1% dân số có vấn đề về rối loạn nhân cách.

Đặc điểm

Rối loạn nhân cách là chẩn đoán có thể gây tranh cãi, căn bệnh tác động lên hầu hết thái độ và hành vi của người mắc. Vấn đề thường gặp phải là sự cản trở trong việc duy trì các mối quan hệ xã hội. Hiện nay vẫn chưa thống nhất nguyên nhân và cách điều trị. Tên gọi đã bao hàm căn nguyên của bệnh nảy sinh từ tính cách. Trên thực tế họ có hành vi và cảm xúc khác bình thường. Nhưng thế nào thì được coi là bình thường, dĩ nhiên nó thay đổi từ nền văn hóa này sang nền văn hóa khác và chẩn đoán cần phải căn cứ trong bối cảnh cụ thể của luật pháp, nghĩa vụ và sự mong chờ của một cộng đồng cụ thể. Ví dụ như hành vi trong thời chiến tranh không được coi cùng giá trị trong thời bình. Phần lớn mọi người có thể sống cuộc sống bình thường với rối loạn nhân cách ở mức độ nhẹ, nhưng trong khoảng thời gian có sự gia tăng căng thẳng hoặc của các sức ép bên ngoài như công việc, gia đình, mối quan hệ mới, các triệu chứng của bệnh sẽ tăng lên nhanh chóng và bắt đầu gây ra những vấn đề xấu đến cảm xúc và các chức năng tâm lý.

Có rất nhiều dạng rối loạn nhân cách nhưng chúng đều có đặc điểm chung sau:

+Phần lớn những hành vi thể hiện sự rối loạn nhân cách xuất hiện trong thời kỳ cuối thời thơ ấu hoặc thanh niên và sẽ tiếp tục xuất hiện khi trưởng thành
+Rối loạn nhân cách ở trẻ em hay vị thành niên đôi khi được mô tả như là hạnh kiểm kém. Nhưng không phải bất cứ đứa trẻ nào có hạnh kiểm kém đều nhất thiết dẫn đến rối loạn nhân cách khi trưởng thành sau này
+Người rối loạn nhân cách có thái độ và hành vi là nguyên nhân gây ra những vấn đề lớn cho chính bản thân họ và người khác. Ví dụ như cách họ nhìn cuộc sống, cách họ nghĩ, quan hệ với người khác, làm việc
+Người được chẩn đoán rối loạn nhân cách có thể không có tính mềm dẻo trong cư xử
Có tính chất dai dẳng diễn ra trong một thời gian dài.



Nguyên nhân

Hiện tại có rất ít nghiên cứu về nguyên nhân của bệnh rối loạn nhân cách. Một số giả thuyết được đưa ra bao gồm các vấn đề từ thời thơ ấu như bị ngược đãi, thiếu cha hoặc mẹ, sao lãng trong việc chăm sóc và bị tổn thương. Các yếu tố về thần kinh và gien như chấn thương não hay thiếu chất serotonin cũng được cho là một phần nguyên nhân.

Cách phân loại bệnh tật quốc tế như DSM có khuynh hướng tách ra khỏi các lý thuyết bệnh lý và đặt trọng tâm trên các biểu hiện lâm sàng:

+Tiêu chuẩn chẩn đoán của DSM hướng đến hành vi hoặc đặc điểm tính cách kéo dài từ thời ấu thơ đến thời điểm hiện tại. Rối loạn nhân cách được mô tả như là tập hợp các hành vi là nguyên nhân gây ra sự suy giảm lớn về chức năng xã hội, nghề nghiệp hoặc gây ra cảm giác đau buồn chủ quan.
+Rối loạn nhân cách là một dạng bất biến của quá trình sống và cư xử đi lệch ra ngoài nền văn hóa tương quan với người đó, có tính chi phối và cứng nhắc, thường xuất hiện vào đầu tuổi thiếu niên hoặc đầu tuổi trưởng thành, hằng định với thời gian và là nguồn gốc gây đau khổ hoặc sút giảm chức năng.

Theo hệ thống DSM, có 3 nhóm rối loạn nhân cách.

Nhóm A: Kỳ quái/lập dị

+Rối loạn nhân cách hoang tưởng
https://zex-vietnam.forumvi.com/t100-topic
+Rối loạn nhân cách phân liệt
https://zex-vietnam.forumvi.com/t101-topic#272



Nhóm B: Kịch tính/nhiều cảm xúc/bất định

+Rối loạn nhân cách chống đối xã hội
https://zex-vietnam.forumvi.com/t102-topic
https://zex-vietnam.forumvi.com/t103-topic
https://zex-vietnam.forumvi.com/t105-topic
+Rối loạn nhân cách cảm xúc không ổn định
https://zex-vietnam.forumvi.com/t106-topic#277
+Rối loạn nhân cách kịch tính
https://zex-vietnam.forumvi.com/t107-topic#279
+Rối loạn nhân cách ái kỷ
https://zex-vietnam.forumvi.com/t108-topic#280
https://zex-vietnam.forumvi.com/t109-topic
https://zex-vietnam.forumvi.com/t110-topic#282



Nhóm C: Lo âu

+Rối loạn nhân cách tránh né
https://zex-vietnam.forumvi.com/t111-topic#283
+Rối loạn nhân cách phụ thuộc
https://zex-vietnam.forumvi.com/t116-topic#288
+Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế
https://zex-vietnam.forumvi.com/t113-topic#285
https://zex-vietnam.forumvi.com/t114-topic#286
https://zex-vietnam.forumvi.com/t115-topic#287



Chẩn đoán

Tiêu chuẩn chẩn đoán DSM. Rối loạn nhân cách được phân ở mục hai thuộc tài liệu chẩn đoán của Hiệp hội Tâm thần học Mỹ, DSM-IV. Để chẩn đoán rối loạn nhân cách, những tiêu chuẩn đặc biệt được liệt kê dưới đây phải được đáp ứng[4].

A.Có nhận thức và hành vi lâu dài khác biệt rõ ràng với chuẩn văn hóa của cá nhân đó. Phải có ít nhất hai biểu hiện bất thường thể hiện ở các lĩnh vực sau:

Nhận thức (nhận thức và cảm nhận về bản thân, người khác và các sự kiện)
Tính nhậy cảm (bề rộng, bề sâu, tính không ổn định và các đáp ứng hợp lý của cảm xúc)
Chức năng xã hội
Điều khiển cơn bốc đồng
B.Các mẫu ứng xử, hành vi tồn tại lâu dài cứng nhắc và ảnh hưởng rộng đến các hoạt động cá nhân và xã hội.

C.Sự tồn tại dai dẳng của các mẫu dẫn đến tình trạng đau khổ thực sự hoặc làm suy giảm các chức năng xã hội, công việc hoặc các chức năng quan trọng khác.

D.Các mẫu tồn tại một cách ổn định và lâu dài, đồng thời phải xuất hiện trước thời thanh niên hoặc trưởng thành.

E.Các mẫu không phải là biểu hiện hay hệ quả thích hợp hơn của một loại rối loạn tâm thần nào khác.

F.Các mẫu không phải là hệ quả trực tiếp từ những vấn đề thể chất hay điều kiện sức khỏe nói chung như là bị tổn thương ở đầu.

Những người dưới 18 tuổi phù hợp với những tiêu chuẩn rối loạn nhân cách thường không được chẩn đoán là bị bệnh này, nhưng họ có thể được chẩn đoán các rối loạn khác có liên quan. Rối loạn nhân cách chống đối xã hội không được chẩn đoán cho tất cả những người dưới 18 tuổi.

Nguồn: vi.wikipedia.org

01.14.2017